Terug naar de toekomst in 1993

Zit je helaas aan het strand en kun je even niet ligfietsen? Jammer, heel jammer ;-)
Ter compensatie een dubbeldik nummer.MGINL. Met extra veel plaatjes en veel tekst! (Fotobron)

Er werden diverse suggesties gedaan toen ik het Grote Programma van Eisen voor de ideale stadsvelomobiel probeerde op te schrijven. Één van die suggesties was dat zo'n velomobiel er al heel lang is: de Alleweder. Dat is een gooi- en smijtvelomobiel van onverwoestbaar aluminium met de simpelheid van een Nokia 3310. Een telefoon die in zijn tijd nét zo modern was. 

365 DFP logo

We misten de Alleweder weliswaar bij de Oliebollentocht 2015 maar deze velomobiel is 'still going strong' Dat is niet zo vreemd want in 1993 was dit een superfiets én de winnaar van de ontwerpwedstrijd voor de allerbeste 365 dagen fiets. Aan die wedstrijd zijn verhalen verbonden. Ik blies het stof van stapels oude kranten en ontdekte een verhaal vol spanning en sensatie. Was de Alleweder wel zo'n vanzelfsprekende winnaar?

Een reis van 23 jaar naar het verleden toen de toekomst van het velomobielen in Nederland geschreven werd!

In de begintijd van de HPV-beweging bestond de technische uitdaging uit het ontwikkelen van zo snel mogelijke HPV’s. Dat gold ook voor de NVHPV. Maar in de jaren negentig plaatsten leden een andere uitdaging prominent op de agenda van de NVHPV: de ontwikkeling van een ‘365-dagenfiets’ die geschikt kon zijn als vervanging van de auto!.Met de 365-dagenfiets trad voor het eerst het maatschappelijk engagement binnen de NVHPV op de voorgrond. In 1989 wordt een Werkgroep 365-dagenfiets actief binnen de vereniging.

Dit leidt tot een ontwerpwedstrijd in 1993 voor die zgn. 365 dagen fiets. Die wedstrijd werd gewonnen door de Alleweder en lanceerde de opmars van de velomobiel als ultieme forenzenfiets binnen de ligfietsbeweging in Nederland. Dankzij die wedstrijd fiets ik nu in een mooi gele Strada met alle toeters en bellen (en een claxon).

Maar.., dacht ik, wie vormden eigenlijk de concurrentie? Wie hadden er nog meer een 365 dagen ontwerp ingezonden om de zéér aantrekkelijke prijs van 25 duizend florijnen binnen te slepen? Voorwaar in die tijd een aardig bedrag!

De eisen waren niet gering: Goede bruikbaarheid onder alle weersomstandigheden,  Goede algemene rij-eigenschappen, Bruikbaar in het verkeer, Comfortabel, Snel (35 per uur!) , Een draagvermogen van min. 15 kg of 80 liter. Eenvoudig onderhoud en reparatie, Geschikt voor massafabricage. 

Drempel voor deelname aan de eindjurering was de snelheid. Op 17 maart 1993 moest daarom elke inzending een uur lang met een snelheid van 35 over 2,1 km lange ovale testbaan van DAF bij Sint Oedenrode rijden.

Het reglement werd 300 keer opgevraagd, 50 mannen (geen vrouwen) schreven zich in en uiteindelijk verschenen 26 deelnemers op de grote dag

Er waren dus tientallen deelnemers op die 25 duizend gulden afgekomen met de vreemdste voertuigjes. Als je de foto's en video hieronder bekijkt dan is er vlijtig gebruik gemaakt van piepschuim, vuilniszakken, vormloze lappen rubber, meters doorzichtig plastic en karton in alle maten en soorten. En plakband, heel veel plakband. Duidelijk is te zien dat we ons nog in een pioniersfase bevonden. Bijna alle inzendingen hadden een hoog knutselgehalte.

De onderstaande foto's zijn deels schermafdrukken uit een Youtube video (zie daarvoor onderaan deze pagina). Vandaar de wat magere beeldkwaliteit.

De Windrider. De hele fiets kan gedraaid worden ten opzichte van de wielen zodat er
optimaal van het zeileffect geprofiteerd kan worden.

De Jouta ZX één van de meer serieuze inzendingen.
Dit was één van de weinige inzendingen waarbij je echt droog kon zitten

Ook deze zwieberconstructie bleek snel genoeg voor een finaleplaats. De Berndtsen

De bekende Mike Burrows vertrekt onder enorme mediabelangstelling in zijn MkIII1 Speedy

Waarschijnlijk is dit Bram Moens met zijn M5 waarmee  hij ook natuurlijk snel genoeg was.
Maar of dit de ultieme 365 dagen fiets was kon je je toen al wel afvragen ;-)
Later bleek hier nog een soort poncho bij te horen

De Alleweder. Inzending nummer 4 die 1 werd. Lijkt al wel een beetje op een Strada toch?

Met een paar extra fietstassen gemonteerd meenden deelnemers ineens over een 365 dagen fiets te beschikken

Deze meneer heeft niet bezuinigd bij het gebruik van doorzichtige kunststof.

Tja, ook dit was een inzending.

Waarom is deze het eigenlijk niet geworden?

Waarschijnlijk een aangeklede ligfiets?

Die 17e maart bleek dat de organisatie de lat wel een beetje heel erg hoog gelegd had. Vraag mij vandaag de dag eens om met 35 km p/u zestig minuten lang over zo'n baan te razen met mijn Strada. Dat lukt me waarschijnlijk net, laat staan met de piepschuimen fietsjes die toen aan de start verschenen. Bij het zien van sommige fietsen constructies vraag je je af of je er eigenlijk wel mee vooruit kunt komen ;-)). Zo beroerd ziet het er uit.

"As it turned out, most designers grossly underestimated the seemingly low 35 km/h qualification target and the majority of the competitors failed to reach it, including all regular safety designs. Only nine of the 26 competition entrants qualified and all of them were streamlined recumbent vehicles"

Allert Jacobs zat op die dag achter het stuurtje van de Alleweder en de bekende Derk Thijs deed ook mee. Natuurlijk met een roeifiets waar wat nonchalant een wapperende doorzichtige cocon van plastic en plakband overheen getrokken was. Er waren ook opvallende inzendingen van het merk Jouta waarvan één met voorwielaandrijving en één met achterwielbesturing.

Volgens dit hilarische verslag van drie Engelse deelnemers (De MGINL vakantieleestip!) waaronder Mike Burrows, slagen de Alleweder, de Speedy, een Leitra, een Berndtsen, de twee Jouta's, een M5, de roeifiets en een VF7 voor de snelheidstest. Na de snelheidstest mocht elke (?) deelnemer ook nog eens in eens in vijf minuten de pluspunten van zijn voertuigje promoten. Een jury gaf punten en de Alleweder won.

Waar een winnaar is zijn ook verliezers: "Tot mijn grote verrassing werd de Alleweder winnaar, terwijl wij nog wel het meest aan alle criteria voldeden. Het verliep voor ons dus, ondanks zeer veel werk, erg teleurstellend. Ik zou het juryrapport wel eens willen inzien.'' klaagt Sijtze Jouta. 

Er was enorm veel publiciteit rond deze wedstrijd, de uitslag was zelfs in het Acht-Uur Journaal. Ik vermoed dat de ligfiets daarna nooit meer zo intensief de aandacht van de pers heeft kunnen trekken. Na afloop vlogen de Alleweders als warme broodjes over de toonbank. En uiteindelijk ontwikkelde zich daaruit de velomobielindustrie ;-) zoals we die nu kennen.

Het is een bijzondere gedachte om nu te denken dat als de Alleweder toen die 365 dagen wedstrijd niet had gewonnen ik nu niet in een mooi gele Strada zou fietsen. Maar bijvoorbeeld wel in een mooi gele Jouta, een mooi gele Windrider of een mooi gele .....?

Zijn er  nog lezers die er in 1993 bij waren?  





Bronnen o.a.:

• Ligfiets& 2010-5 
• NRC 19 maart 1993 Alleweder wint 365 dagen fiets race
• Over onvrede over de uitslag
• Ligfiets schudt knutselimago van zich af 
•  The Velomobile as a Vehicle for more Sustainable Transportation, F. van de Walle 
• Velomobielen en de toekomstmogelijkheden 
• Over de 365 dagen Jouta fietsen
• Geschiedenis van de Alleweder 
•  Nederlands dagblad : gereformeerd gezinsblad / hoofdred. P. Jongeling ... [et al.]". Amersfoort, 18-03-1993
•  "De Telegraaf". Amsterdam, 18-03-1993