dinsdag 18 februari 2014

Koffiemalen en het M5-principe

Als het over fietsen gaat stuit ik regelmatig op het onderwerp: cadans of trapsnelheid. Het schijnt van belang te zijn want hele volksstammen wielrenners en ander sportieve fietsers raken er maar niet over uitgesproken.

Ik heb al de halve wereld rondgefietst maar met mijn cadans heb ik me tot nu toe nooit bezig gehouden. Laatst las ik weer eens dat je met de juiste trapsnelheid meer meters met minder moeite kunt maken. Nu ben ik een luie fietser dus dat 'M5-principe' sprak mij erg aan.

Ik besloot dat ik het gewoon maar eens moest proberen, sneller trappen kost ten slotte niets meer dan wat moeite en als het niet beviel was ik weer een ervaring rijker. In elk geval zou het stof genoeg opleveren voor het bericht dat je nu aan het lezen bent.

Geen cadansmeter wat nu?

Om te beginnen had ik een levensgroot probleem. Hoe kwam ik er achter wanneer ik die zgn. ideale cadans te pakken had, van ergens tussen de 90 en 100 omwentelingen per minuut?  Een cadans meter bezit ik niet en ik ben ook niet het plan er een aan te schaffen.

kost bijna niks ;-)
Je kunt tellen ( 8 keer rond in 5 seconden en je komt in de richting), je kunt een gewone kilometerteller gebruiken en die zodanig in de war brengen dat ie je cadans gaat aangeven. Óf je kunt er zelf een maken! En dat laatste heb ik gedaan. Zonder dat het me een cent gekost heeft want ik heb al zo'n dure fiets en dus ben ik zuinig ;-).

Op o.a. de website Wielersportinfo kun je aan de hand van je verzetten en je wielomtrek  uitrekenen hoe snel je bij een bepaalde trapsnelheid vooruit komt.

Ik nam mijn 4 meeste gebruikte verzetten ( 4-7 in combinatie met het middenblad voor) en noteerde de snelheid die je bereikt bij een cadans van 90. Ik printte ze goed leesbaar op een papiertje en plakte dat in de fiets. Klaar was mijn gratis draadloze cadansmeter zonder batterijtjes.

Als ik in de 6e versnelling fietste moest ik dus minimaal 33 rijden om een trapsnelheid van 90 te realiseren. Zodra de snelheid onder die 33 zakte moest ik terugschakelen naar de 5e. Eenvoudiger kan het niet.

En nu de praktijk!

foto Steinchen
Nou, hoe zal ik het eens voorzichtig zeggen? Het is nogal wennen. Het voelde alsof ik bezig was met zo'n ouderwetse handkoffiemolen waarmee  je, door een zwengel als een idioot rond te draaien, van koffiebonen echte koffie kan maken. Pffff!!!.

Moeilijk dus dat snelle rondtrappen, en ik ontdekte al snel dat ik die 90 omwentelingen per minuut daarvoor dus meestal niet haalde. Mijn ademhaling versnelde, ik leek wel wat meer te zweten. En harder fietsen deed ik natuurlijk ook (nog) niet. Je schijnt er aan te moeten wennen, volgens de deskundigen.

Af en toe smokkelde ik wat, want ik merkte dat als ik eenmaal goed op stoom was het prettiger aanvoelde om wat langzamer te malen. De lange uitrol (door de geringe luchtweerstand) van een velomobiel maakt dit waarschijnlijk mogelijk?

De knieën werden duidelijk minder belast; het trapte soepeler.  Logisch toch? Alleen al vanwege die knieën zet ik dit experiment nog wel even voort.

Ennuh, jullie beste lezers? Trappen jullie wel snel genoeg om de koffiebonen echt fijn te malen? Of zijn jullie allemaal power stoempers?



21 opmerkingen:

  1. Ik zit zeker op de 90, soms op de 100 en soms zelfs 110 of 120.

    Fiets ik echter rustig een LOL-rondje, dan maal ik ook regelmatig met 80 rond.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ik heb korte cranks (155mm) en dan 'moet' de frequentie wel iets omhoog. Anders ga je verhoudingsgewijs nog meer op kracht fietsen.

      Verwijderen
  2. Ik zit meestal tussen de. 80 en 90 echter is het een beetje afhankelijk van het tijdstip van de dag. 's morgens willen mijn pootjes minder snel als overdag.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Een misverstand dat je ten alle tijden hoog in toeren moet fietsen. Als er veel vermogensvraag is (tegenwind, klimmen, accelereren) dan is hoger toeren draaien verstandiger. Afhankelijk van de vermogensvraag moet je dus terug schakelen om daardoor over meer vermogen te kunnen beschikken. (mits je daarover kunt beschikken!)
    Er is niks mis mee om op een lang recht en vlak traject laag in toeren te fietsen.
    De vermogensvraag is dan vaak heel laag. Je spaart energie door op te schakelen en laag in toeren te gaan fietsen. Let wel, dat is wat anders dan stoempen.
    Je laat je auto toch ook niet altijd hoog in toeren brullen omdat het moet? Dan krijg je een draaikolk in je tank en een platte portemonnai. Waarom dan wel met fietsen? Je blijft boterhammen eten op die manier.

    Tenzij je graag je uithoudingsvermogen wilt vergroten. Dan heeft meer toeren draaien zin. Je zegt zelf dat je het warm krijgt en gaat hijgen. Dat betekend dat je inspant. Hou dat vast. Dat is goed voor de training. Voor je snelheid is het niet zo van belang meer. Je kan immers ook in z'n 4 nog hoger in toeren fietsen. M.a.w. in z'n 4e 35 km/uur fietsen. Waarom niet? Nog meer toeren en inspanning. Na gewenning aan die beweging zul je merken dan je hartslag bij dezelfde inspanning, snelheid en toerental na enige weken omlaag gaat. Je conditie verbeterd! (nou ja, het is iets ingewikkelder)

    Robert-Jan had nog een potje op het vuur staan had hij beloofd op dit gebied.

    Wat Wim trouwens opmerkte is ook om rekening mee te houden. De Quest XS is standaard voorzien van 155 mm cranks ipv 175 mm in Quest en Strada. Ik heb nu ook 155 mm in mijn Quest. Daarmee draai je veel makkelijker hoger in toeren. Maar dat werkt niet bij iedereen. Je kan er nog steeds mee stoempen. Het momentum bij korte cranks is idd minder, maar de knie en heuphoeken zijn ook vlakker, dat compenseert de eventuele schade weer. Een beetje ingewikkeld hier uit te leggen. Heeft vrij recent een uitgebreid artikel over in Ligfiet& gestaan. Het werkt nl iets anders bij ligfietsen dan bij racefietsen. In de jeugdklasse van racefietsers wordt trouwens wel een maximale cranklengte opgelegd. Om de kinderen tegen jeugdige overmoed te beschermen en overbelasting.
    Er word op open ligfietsen zelfs met 115 mm cranks gereden vanwege een klein aerodynamisch voordeel bij recordfietsen. Maar dan moet je die snelle omwentelingen wel kunnen draaien en ook nog tot vermogens toename leiden. Dat is nl niet altijd bij iedereen het geval.
    De fransman Bonneteau heeft hiermee het uurrecord scherper gezet. Eva kan/kon er ook goed overweg. Een voorbeeld lang en een kort iemand die er wat mee kunnen.
    Maar moeten moet er niks. Het is niet gezegd dat als je 115 mm cracks monteert en je daarmee 130 toeren maakt je ineens boven je zelf uitstijgt. Waarschijnlijk hangt bij 100 toeren je tong na 5 minuten op je....buik.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Wow, da's nog eens een uitgebreide reactie. Daar kan ik wat mee. Dank hiervoor...

      groet,
      Paul

      Verwijderen
  4. ik heb 155 cranks en gemiddeld 75 a 80 toeren, bij klimmen ruim over de 100

    groeten, andre

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Een misverstand is dat je bij een bepaalde snelheid een bepaalde cadans moet hebben. Het heeft veel meer met je hartslag te maken. Bij biologie leer je dat er klepjes in je aders zitten om te voorkomen dat je bloed terug stroomt. Een fantastisch mooie uitvinding van moeder natuur. Als je in het zelfde ritme van je hart trapt, dan help je je hart met pompen.

    Hierdoor wordt zuurstof makkelijker opgenomen en getransporteerd, en de afvalstoffen weer makkelijker afgevoerd.

    Houd bij je snelheidsmeter dus ook je hartslag meter in de gaten.

    Bij wandelen gebeurd dit eigenlijk bijna vanzelf, je hebt van jongs af aan leren lopen en dit gaat bijna vanzelf, met fietsen moet je veel fietsen en er wat op gaan letten en je merkt dat je dan veel makkelijker fietst en minder snel moe wordt.

    Vriendelijke groet,
    Raimo.

    BeantwoordenVerwijderen
  6. He, Paul, ik heb vroeger, moet je mij horen, hetzelfde gedaan om het soepel trappen aan te leren.
    Tussen de 90 en 100 toeren draaien vraagt tijd en inspanning om het te leren, daarna is het alleen maar beter voor je gewrichten, als ik onder de 90 zak, krijg ik last van mijn knieeen, daarboven niet.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Als ik onder de 95 zak dan begin ik te vertragen (tenzij ik al een slakkengang heb).
      Ik heb blijkbaar zeer weinig kracht in mijn benen, mijn cadans daarentegen: 105 is normaal voor mij.

      Verwijderen
  7. Cadans is iets heel persoonlijks. Ik rij nogal eens een wedstrijd waarbij ik nooit op mijn cadans let.
    Toch wordt die cadans door mijn SRM vermogenmeter natuurlijk continue vastgelegd.
    Dan zie ik later dat ik bij letterlijk iedere wedstrijd mijn maximum snelheden rij met een cadans van 83 omwentelingen per minuut. Dat betekent dat ik aardig wat druk op de pedalen zet.
    In mijn geval betekent een lagere cadans dat ook mijn hartslag omlaag gaat. Bij mijn AOW leeftijd is de maximale hartslag rond 160 slagen per minuut. Een uur lang kan ik dan iets boven de 150 slagen rondrijden.
    Groeten,
    Wim

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Precies Wim, die SRM legt het vast en toerental is erg persoonlijk. Ik ben er normaal ook niet zo bezig met mijn toerental. Altans niet in cijfers. Ik rij graag op gevoel. Helaas heb ik versleten knieën en kapotte zenuwen in mijn voetzolen gekregen door lage (<80) toerentallen en hoge, langdurige pedaaldruk, dus ik ben gedwongen op te letten. Praktijk (tellen en tijd opnemen) blijkt dat ik tussen 85-90 toeren draai, ongeacht de snelheid. Ik schakel heel veel op soepel draaien en met lichte druk op de pedalen behouden. Dat is mijn sensor.
      Langdurig klimmen met 60 omwentelingen tegen een echte heuvel in zijn 1 op het kleinste blad is ook geen probleem voor mij. De snelheid is immers maar 7 km/u. Het vermogen is volledig nodig om het gewicht tegen de zwaartekracht op te hijsen. Dat is geen stoempen.

      Je verhaaltje klopt wel, lager toerental=lagere hartslag en v.v. In mijn antwoord noemde ik ook dat je wel over het vermogen moet beschikken. Dat doe jij dus duidelijk. En daar ben je niet de enige in die dat kan. Ik kon dat ook, nu niet meer. Ook bij lage toeren. Vergelijkbaar met.....eh...een Tesla ;-)
      Grote motoren (hart) met grote inhoud die over veel vermogen beschikken komen daarmee weg.
      Heb je niet de beschikking over dat hoge piek vermogen als jij en ik (b.v. 250-350W) dan kan je het ook niet aanspreken. B.v. iemand levert 'maar' 150W vermogen (hele volksstammen!), dan zal die bij een laag toerental over nog minder vermogen beschikken. Draait hij/zij een hoger toerental dan komt waarschijnlijk die 150W piek wel boven water maar wordt er een aanslag op de conditie gedaan. (Hogere hartslag, meer hijgen) Daar ga je niet direct dood aan.

      Zoals meer mensen hier al noemen is een hoger toerental eerst een kwestie van wennen aan de beweging. Maar je kunt het daarna ook gericht gebruiken om je conditie op te vijzelen. Dat is voor mindere talenten al een hele winst. Let wel, niet speciaal de kracht vergroten. Daar zijn weer andere methodes voor. Als je 150W kunt trappen en je verbeterd je conditie door langdurig op hogere toerental te draaien (dus niet noodzakelijkerwijs met toegenomen snelheid) dan wen je daar aan. Die 150W piekvermogen kan dan ineens je duurvermogen worden. Dat maakt een groot verschil. Of je met hooguit 100W een uur lang 25 km/u kan trappen of met de verbeterde' 150W. Niet dat je daarmee sneller gaat, voor veel mensen is het plezierig volhouden over langere tijd en afstand al een doel.

      Voor jou is (en voor mij was) dat niet interessant en voldoende training. Ik wilde ook graag meer snelheid en kracht. Gewoon meer druk op de pedalen is voor mij nu geen optie meer. Daar heb ik mijn tol voor betaald. Zolang het goed gaat is er niks aan de hand en kom je er mee weg. Prima. Maar er schuilt een gevaar in van blijvende blessures aan voetzolen en knieën. Dat is niet leuk en onwenselijk. Hogere toeren en op souplesse fietsen is dan aan te bevelen. Dat hoeft niet altijd met een cadansmeter, maar een hartslagmeter kan je ook goed leren interpreteren (al is dat ook erg persoonlijk)
      Zelf luister ik altijd goed naar mijn analoge meter, mijn lichaam. Ook dat kun je leren en trainen. Alleen was ik er een beetje laat mee.

      Tot besluit: Ik las laats een leuk gezegde,
      Conditie komt te voet en vertrekt weer te paard.
      Voor velen is het hard werken voldoende conditie op te bouwen, als het eenmaal moeizaam na maanden trainen is bereikt, is het na enkele weken onderbreking weer teniet gedaan.
      Dus blijven fiets! Tandje terug en toertje erbij dus.

      Verwijderen
  8. Hallo Paul,

    Uitgebreide antwoorden, wat je ook al aangaf in het begin, het houd heel wat mensen bezig. Ook ik fiets op cadans, nog meer dan op snelheid. Alhoewel ik een cadansmeter heb gaat het veelal toch op gevoel. Waar ik vroeger (25 jaar geleden) vaak rond de 90 toeren draaide, zit ik nu wat hoger, vaak tussen de 95 en 100 in de Strada, op de bukracer nog iets hoger, vaak 100/105. Dat moet je leren en eraan wennen, plus dat het persoonlijk is, dat klopt ook. Voor mij geldt het zelfde als voor Peter de Rond, als ik lager ga zitten beginnen de gewrichten gevoelig te worden.

    Groeten, Adri.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Hey Adri,
      Ook jij snijdt een mooie differentiatie aan. Ten eerst schat ik jou in als beschikken over een bereconditie gezien je prestatie met de racefiets. Je werkterrein is heuvelachtig. Dus je hogere snelheid zijn meer verdienste van de zwaartekracht dan jezelf. Je fiets dus op cadans zoals jezelf zegt. Logische, als je moet presteren is het een deel hoogteverschil overbruggen ipv voorwaartse snelheid. Dus cadans fietsen(tandje terug) is de enige manier ipv brute kracht (tandje erbij), dan wordt het stoempen.
      Je toename van cadans komt mij ook logisch voor, je bent kennelijk meer getraind door de jaren heen. Toename van conditie dus. Anders zou je het niet volhouden dat toerental.

      Peter is een ander verhaal. Hij rijdt vaak hard (WW-route) maar ook heel ver (Brevetten) en heel lang achtereen.
      Bij mij is het fout gegaan bij de brevetten. Uren(soms dagen) vrijwel non-stop met grote druk op de pedalen is funest. Zeker als je zoals ik de symptomen negeerde. Slechte doorbloeding van de voetzolen en stramme knieën. Vele brevetrijders krijgen daar vroeg of laat mee te maken als ze niet uitkijken. Al hoeft het niet fout te gaan als je er goed mee om weet te gaan. Er spelen nog veel meer factoren mee behalve de verkeerde cadans als oorzaak.
      Een hogere cadans kan wel helpen bij het voorkomen en bestrijden van de klachten. Toen ik met brevetten begon kreeg ik als advies mee van een oude rot in dat vak. Leg je ketting in januari op het middenblad en draai dan het schroefje aan dat voorkomt dat je naar het grote blad kunt schakelen. Dan moet je wel op toeren draaien. Goed voor je conditie opbouw en goed voor je knieën. Simpel!
      Ik sloeg die raad in de wind. Eigenwijs en snapte toen niet waar die man het over had.....

      Verwijderen
    2. Hoi Corn Dolly,

      Die conditie is niet meer of minder dan die van een ander die net zoveel fietst, een topper ben ik niet, nooit geweest ook!
      Je hebt wel gelijk in je bewering over de cadans, die is hier nog iets hoger geworden in vergelijking met Nederlandse omstandigheden. Dat heeft zeker te maken met de heuvels.
      De raad van die oude rot had je inderdaad beter opgevolgd, die "oudjes" weten meestal heel goed hoe het werkt allemaal, en geven vaak advies waar je voordeel aan hebt. Ik deed voor ik de Strada had vaak hetzelfde vroeg in het seizoen, zonder het schroefje te fixeren dan, ik had discipline genoeg om toch niet te schakelen. De meerijdende Noren begrepen er niets van, ging die gekke Nederlander 35+ km/u rijden met een toerental van 120! Je krijgt het bijna niet uitgelegd ook, ze luisteren beleefd, zeggen dat je gelijk hebt, en stampen gewoon verder op een veel te groot verzet. De 2 man die wel luisterden en het zelf probeerden, geven me achteraf volledig gelijk, die ervaren nu de voordelen ervan!
      Toch nog iets bereikt!

      Groeten, Adri.

      Verwijderen
  9. We kunnen natuurlijk niet zo over versnellingen praten. Je rijdt niet in zijn 6. Maar trapt een 42-14. Zelf rijdt ik doorgaans een 57-14 of 57-16 en probeer tegen de 90 omwentelingen te rijden. Net als jij op gevoel en door soms even te tellen.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Sorry Rob, ik zit nog niet zo in dat echte fietsersjargon ;-)

      Verwijderen
  10. Tjonge Paul, je maakt wel wat los, meer dan ik met mijn post over cadans een aantal maanden geleden :)

    Maar goed, ik rijd meestal op hartslag en bij een duurtraining, zoals ik mijn woonwerk ritten zie, is dat rond de 130. Pieken zitten dan bij bruggen die ik over moet en ff aanzetten als ik een groen stoplicht zie. Als ik meer op snelheid train, ga ik voor 150-160 bpm, cadans nog steeds niet hoog. Geen last van knie, enkel, heup of bil.
    Vooral racefietsers zijn inderdaad, sinds het tijdperk Armstrong, overgestapt op een hogere cadans. Zoals Mart Smeets bij een live uitzending destijds al zei: wat een koffiemolentje rijdt die Armstrong. dat was een van de eerste keren dat het goed in beeld kwam. Maar hij won er wel een bergetappe mee. (doping heeft in mijn ogen een verwaarloosbaar effect)
    Sindsdien is het usance in het peloton.
    Op ligfietsen is een lagere cadans prettiger, merk je terecht op. Ik kan op een racefiets een veel hogere draaien en dan ook veel langer.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Hoi Casper,
      Even inhaken op je opmerking over doping.
      Het effect hiervan is zeker niet verwaarloosbaar.
      Klinisch geeft het een verbetering in prestatie niveau van 47 % volgens een onderzoek. (ik kan de referentie hiernaar even niet vinden).
      In de praktijk is er een prestatie verbetering van ongeveer 17 a 20%. Deze verschillen zijn dusdanig dat de grootste topper zonder doping niet op kan tegen een amateur met!

      Verwijderen
  11. Heel erg interessant, en dus misschien wel een goeie plek om mijn "probleem" aan te halen. Ik rij sinds een jaartje voor woon-werk met een WAW, ik train (rollen, lopen, wegritten op racer) voor MTB-marathons (4-6u) met een anaerobe drempel op 164 bpm en 275W. Op racefiets & MTB kan ik een gemiddelde hartslag halen tussen 145 & 150bpm (vrij stevige inspanning dus). Cadans vlotjes 90-100 of meer. Dit om mijn situatie even te schetsen.
    Maar,
    in de WAW lijkt dit allemaal zo niet te vlotten, ik zit met het gevoel dat ik mijn aeroob vermogen (150-200W) niet echt kan overbrengen. Als het ww-ritje goed vlot (hersteld van training, tijdig gegeten, genoeg geslapen) dan rij ik 1u15 op mijn traject met een gemiddelde hartslag van 130 bpm en heb ik het gevoel dat een lagere cadans aangenamer is, maar ik vind dat ik een deel van mijn "beschikbaar" vermogen laat liggen. Het lijkt eveneens alsof ik een grotere inspanning heb gedaan dan een 3u durende training op de racer, met hogere hartslag.
    Ik vraag me dus af, of en hoe ik mijn "beschikbaar" vermogen kan benutten en voor langere tijd. Is dit nog steeds training? Ben ik terug een "beginner" die comfortabeler op lage cadans rijdt? Moet ik opnieuw trainen op hogere cadans maar dan in liggende positie? Kunnen kortere cranks helpen (nu 175,2mm denk ik)?

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Hallo Marre,

      dit bericht is al zo'n beetje over z'n piek heen. Oftewel er de meeste lezers zijn al geweest ;-) Wellicht is het een goed idee je vraag via ligfiets.net of via de google ligfietslijst te stellen? Je krijgt dan ongetwijfeld een antwoord want zoals je hierboven leest zijn er ervaringen genoeg...

      groet,
      Paul

      Verwijderen